علوم قرآنى و سير تاريخى نگارش‏هاى آن

تحقیق علوم قرآنى و سير تاريخى نگارش‏هاى آن
 متشکل از 8 صفحه ، در قالب word  قابل ويرايش و اماده پرينت

بخشی از محتوا ::

علوم قرآنى و سير تاريخى نگارش‏هاى آن

علوم قرآنى، به مجموعه‏اى از علوم اطلاق مى‏گردد كه براى فهم و درك قرآن مجيد به عنوان مقدمه فراگرفته مى‏شوند. به بيان ديگر، مباحثى كه قبل از تفسير قرآن و فهم آيات الهى، آشنايى با آنها براى هر مفسر و محققى لازم است، مجموعه مباحث علوم قرآنى را تشكيل مى‏دهند. زرقانى در تعريف آن مى‏گويد:

مباحثى است متعلق به «قرآن‏» از جهت نزول قرآن، ترتيب، جمع، كتابت، قراءت، تفسير، ناسخ و منسوخ و نظاير اينها (1)

روشن است كه چنين تعريفى از علوم قرآنى حد و مرز مشخصى را براى مسائل قابل طرح در اين علم بيان نمى‏كند و از اين روست كه بعضى، شمار انواع اين علوم را پنجاه، برخى هشتاد و عده‏اى چهارصد و يا حتى بيشتر از آن ذكر نموده‏اند (2) . در حقيقت، دليل عمده اين اختلاف، نحوه نگرش آنان به قرآن از جوانب مختلف و شيوه تقسيم‏بندى مباحث آن به صورت‏هاى متفاوت بوده است. به عنوان مثال، بدرالدين محمدبن‏عبدالله زركشى در البرهان فى علوم القرآن فهرست انواع علوم قرآنى را در 47 قسمت تنظيم نموده (3) ; در حالى كه جلال الدين سيوطى نيز، كه به پيروى از زركشى تقسيمات خود را به «نوع‏» تعبير نموده، رقم انواع را به هشتاد رسانيده است. (4)

اهتمام و عنايت مسلمانان از صدر اسلام و اشتياق شديد آنان به قرآن به عنوان وحى آسمانى و معجزه جاودانى باعث‏شد تا از همان قرن نخست بزرگانى از صحابه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و پس از آنان علما و دانشمندان اسلامى در زمينه‏هاى مختلف تفسير و مسائل مربوط به قرآن توجه ويژه‏اى را نشان دهند.

به اعتقاد دانشمندان علوم قرآنى، در ميان صحابه پيامبر صلى الله عليه و آله على بن ابى‏طالب عليهما السلام از پيشگامان و طلايه‏داران تفسير و علوم قرآنى بوده و حتى شخصيتى چون ابن عباس تفسير قرآن را از ايشان آموخته است. (5)

جلال الدين سيوطى مى‏گويد:

در ميان خلفا كسى كه بيشترين مطلب را در زمينه علوم قرآنى روايت كرده، على بن ابى‏طالب است. (6)

عبدالله بن عباس، عبدالله بن مسعود و ابى بن كعب بن قيس نيز از جمله كسانى هستند كه جايگاه رفيع در تفسير و قراءت قرآن داشته‏اند و ديگران قرآن را از آنان فرامى‏گرفتند.